یک زمانی بود که می‌گفتند هرکس می‌خواهد سراغ کارهای جدیدتر و تخصصی‌تر -مثل عکاس شدن- برود، باید اول درسش را بخواند. اما حالا داستان در حال عوض شدن است. با این‌که داشتن مدرک دانش‌گاهی هم‌چنان یک راه سرراست برای رسیدن به بعضی تخصص‌ها و ورود به بازار کار آن‌هاست، اما خیلی‌ها هم هستند که راه‌های متنوع دیگری را انتخاب می‌کنند.
عکاسی یکی از آن تخصص‌هاست که هم در داخل دانش‌گاه، هم در محیط کار و هم از راه‌های دیگر می‌شود یادش گرفت. من در دانش‌گاه مدیریت خوانده‌ام، اما حالا چند سال است که کار عکاسی هم می‌کنم. در این پست، از راهی خواهم گفت که خودم برای عکاس شدن رفته‌ام. پس اگر می‌خواهید یک عکاس حرفه‌ای باشید و کم‌کم از این کار به درآمد هم برسید، همین‌جا بمانید تا بیش‌تر درباره‌اش صحبت کنیم.
این، راهنمای شروع عکاسی تا حرفه‌ای شدن است.
اگر دیدن و شنیدن را به خواندن ترجیح می‌دهید، می‌توانید به کانال یوتیوب من یا انتهای همین پست بروید و ویدئوی مربوط را تماشا کنید.
۱- از علاقه‌تان مطمئن شوید
قبل از هر چیز مطمئن شوید که واقعا به عکاسی علاقه دارید. برای این کار لازم نیست دوربین حرفه‌ای بخرید و آموزش ببینید؛ به‌خصوص این روزها که همه‌ی ما حداقل یک دوربین معمولی روی گوشی موبایل‌مان داریم. از همان دوربین استفاده کنید و ببیند عکس گرفتن را دوست دارید یا نه و اگر فکر می‌کنید دارید، دلیل‌تان چیست؟ (برای شروع آسان‌تر، راهنمای عکاسی با موبایل را ببینید.)
چرا می‌خواهید عکاس شوید؟ به‌تر است تا وقتی جوابی برای این سوال پیدا نکرده‌اید، به عکاس شدن فکر هم نکنید. چون بدون علاقه‌ی واقعی کم‌تر کسی می‌تواند بر سختی‌های راه غلبه کند. ضمنا تقلب از روی دست عکاسان دیگر در این زمینه قدغن است! پاسخ کاملا شخصی خودتان را پیدا کنید.
مثلا من چند سال فقط به عنوان یک تفریح عکاسی می‌کردم و زمانی تصمیم گرفتم در این راه جلو بروم که برای سوال بالا یک جواب واقعی و ملموس داشتم. می‌خواستم عکاس شوم چون:
اولا حس می‌کردم همه‌ی ما به دنیا نگاه می‌کنیم ولی خیلی چیزها را نمی‌بینیم. این ندیدن، دلایل مختلفی در ذهنم داشت. ولی دوست داشتم بعضی از این چیزها را دوباره به خودم و دیگران نشان دهم. و عکس، به‌ترین ابزاری بود که برای این کار سراغ داشتم. و ثانیا، یکی دو سال بود که وارد کار تولید محتوا شده بودم و حس می‌کردم با داشتن مهارت عکاسی ارزشم در این بازار کار افزایش پیدا خواهد کرد.
قبل از هر چیز، به دلیل‌تان فکر کنید. چرا می‌خواهید عکاس شوید؟
۲- ابزارهای مورد نیازتان را بخرید
اگر مرحله‌ی قبل را با اطمینان و به سلامت پشت سر گذاشته‌اید، وقت جمع کردن پول‌ها و خرید اولین دوربین‌تان فرا رسیده. جست‌وجو را آغاز کنید! خرید اولین دوربین، تجربه‌ای زمان‌بر و جذاب است که به این زودی‌ها از یادتان نخواهد رفت.
اصولا خرید هر چیزی که به تکنولوژی ربط داشته باشد، این روزها سخت‌تر از همیشه است؛ چه کامپیوتر باشد، چه گوشی موبایل و چه دوربین عکاسی و لوازمش. به‌خصوص وقتی اول کار باشید و بخواهید برای اولین بار چنین دستگاهی بخرید. تعداد گزینه‌ها بی‌شمارند و تفاوت‌هایشان نه‌چندان واضح. در نتیجه هرچه‌قدر که اطلاعات‌تان درمورد دوربین و لنز و لوازم عکاسی را بیش‌تر کنید، انتخاب راحت‌تری خواهید داشت.
از آن‌جایی که حجم این اطلاعات آن‌قدر نیست که بشود این‌جا خلاصه‌اش کرد، توصیه می‌کنم این راهنماهای مفصل را برای انتخاب به‌تر بخوانید:
۳- یادگیری را شروع کنید
مثل باقی مهارت‌ها، برای یادگیری عکاسی هم راه‌های مختلفی وجود دارد. راه اول این است که در دانش‌گاه رشته‌ی عکاسی بخوانید. راه دوم این است که در یک کارگاه یا ورکشاپ یا کلاس عکاسی شرکت کنید. راه سوم هم این است که خودتان یاد بگیرید.
اگر از آن‌هایی هستید که بدون کلاس رفتن نمی‌توانند مهارت‌های جدید و ناشناخته را خوب یاد بگیرند، می‌توانید راه دوم را بروید. اما شخصا این کار را توصیه نمی‌کنم. چون تا جایی که دیده‌ام، اساتید این دوره‌ها یا به شدت غرق تئوری‌اند یا کپی کامل دوره‌های خارجی را ارائه می‌دهند. و شخصا فکر می‌کنم هر دو روی‌کرد اشتباه است. اما اگر استادی پیدا کردید که عکس‌های خودش به نظر جذاب می‌آمدند و حداقل یکی دو نفر هم تعریفش را می‌کردند، می‌توانید کلاسش را امتحان کنید.
راه سوم از نظر من به‌ترین انتخاب است. چون زمان‌بندی یادگیری را در اختیار خودتان قرار می‌دهد. روش خودم هم برای یادگیری عکاسی همین بوده. اگر انگلیسی‌تان خوب است، بروید سراغ دوره‌های ویدئویی و آنلاین خارجی، بعد هم کانال‌های یوتیوب مربوط به عکاسی. اگر فارسی را ترجیح می‌دهید، می‌توانید ترجمه‌ی بعضی مقالات خارجی را با جست‌وجوی موضوع مربوطه در گوگل پیدا کنید.
اگر هم می‌خواهید تجربیات واقعی یک عکاس را ببینید و بخوانید، مشترک همین وبلاگ شوید و مطالبی که در دسته‌ی عکاسی یا با برچسب آموزش عکاسی منتشر می‌شوند را دنبال کنید.
ضمیمه: اول چه چیزهایی یاد بگیریم؟
قبل از هر چیز باید با دکمه‌های دوربین‌تان و -البته دکمه‌های روی لنز- آشنا شوید. برای این کار می‌توانید به دفترچه راهنمای دوربین مراجعه کنید. یا این‌قدر همه چیز را امتحان کنید و بخش‌های مجهول قضیه را گوگل کنید تا کاربرد دکمه‌ها دست‌تان بیاید.
مهارت نوردهی (Exposure) دومین چیزی‌ست که حتما باید یاد بگیرید. برای این کار به راهنمای نوردهی در عکاسی مراجعه کنید.
در مرحله‌ی بعد باید کم‌کم روی مهارت‌های ترکیب‌بندی (Composition) کار کنید و قوانین اولیه‌ای مثل قانون یک‌سوم را یاد بگیرید. ترکیب‌بندی چیزی نیست که بشود طی چند روز یا چند هفته یاد گرفت و کنارش گذاشت. هر موقعیتی می‌تواند یک ایده‌ی جدید برای رسیدن به یک ترکیب‌بندی خاص در اختیارتان قرار دهد. پس قوانین اولیه را یاد بگیرید اما از شکستن‌شان نترسید.
برای آشنایی بیش‌تر با این قوانین، می‌توانید برچسب ترکیب‌بندی در عکاسی را دنبال کنید.
مواردی که گفتم، اصول اولیه‌ی عکاسی هستند که باید حتما یادشان بگیرید.
۴- حضور آنلاین‌تان را بسازید
حالا که دارید عکاسی را یاد می‌گیرید و دوربین‌به‌دست شده‌اید، وقت آن رسیده که عکس‌هایتان را به بقیه هم نشان دهید. اگر می‌خواهید یک روز عکاسی را به شغل اصلی‌تان تبدیل کنید، این مرحله بسیار مهم است. پروفایل‌تان در شبکه‌های اجتماعی مختلف را بسازید. اینستاگرام اهمیت بیش‌تری دارد اما حضور در توییتر یا سایت‌های تخصصی‌تری مثل ۵۰۰px هم می‌تواند مفید باشد.
اما مهم‌ترین کاری که در این مرحله باید انجام دهید، راه‌اندازی سایت شخصی خودتان است. واقعیت این است که شبکه‌های اجتماعی قابل پیش‌بینی نیستند. (به‌خصوص در ایران) ولی یک وب‌سایت شخصی می‌تواند به عنوان ویترین همیشگی کارهای شما عمل کند. اگر برنامه‌نویس نیستید و از سایت ساختن چیز خاصی نمی‌دانید، راهنمای ساخت وب‌سایت شخصی را ببینید و با صرف کم‌ترین هزینه و زمان ممکن، سایت‌تان را راه بیندازید.
۵- یک تخصص اصلی برای عکاسی‌تان انتخاب کنید
حالا که دارید مسیر عکاس شدن را طی می‌کنید و کم‌کم با بخش‌های مختلف آن آشنا شده‌اید، وقت انتخاب تخصص اصلی‌تان رسیده. حداقل یک بخش از عکاسی که علاقه‌ی اصلی‌تان است را انتخاب کنید -مثلا عکاسی پرتره- و شروع کنید به ساختن یک پورتفولیو از نمونه‌کارهایتان در آن حوزه. (مرحله‌ی قبل برای این بود که ساختن چنین پورتفولیویی برایتان آسان باشد.)
می‌توانید مثل من چند نوع عکاسی را ادامه دهید. (من هم عکس‌هایم از طبیعت را در اینستاگرام منتشر می‌کنم، هم پرتره‌هایم را. هم نمونه‌های عکاسی محصولم را به مشتری‌های احتمالی نشان می‌دهم، هم نمونه‌های عکاسی رویدادم را. و…) اما تخصصی کار کردن می‌تواند در طول زمان برایتان یک برند در آن حوزه‌ی خاص بسازد. مثلا اگر فقط پرتره کار کنید و خوب هم کار کنید، به عکاسی پرتره معروف خواهید شد و پیدا کردن مشتری در این حوزه برایتان آسان‌تر خواهد بود.
فقط هر کاری که می‌کنید، سعی کنید به‌ترین باشید. همیشه به دنبال یاد گرفتن چیزهای جدید و گرفتن عکس‌هایی متفاوت و جذاب‌تر از دیگران باشید. رمز اصلی موفقیت در بلندمدت همین است.
۶- مزیت اصلی‌تان نسبت به رقبا را پیدا کنید
فرض کنید که تصمیم گرفته‌اید یک عکاس پرتره باشید. فرق‌تان با باقی عکاسان پرتره در چیست؟ عکس‌هایتان ویژگی خاصی دارند که در کار دیگران کم‌تر دیده می‌شود؟ کار دیگری به موازات عکس گرفتن انجام می‌دهید که شما را متفاوت می‌کند؟ خلاصه این‌که اگر کسی دنبال عکاس پرتره باشد، چرا باید شما را انتخاب کند؟
مثلا من خیلی از پرتره‌هایم را با طبیعت و محیط‌های جذاب ترکیب می‌کنم. یعنی به جای عکس گرفتن از چهره‌ی افراد جلوی یک بک‌گراند ساده، آن‌ها را در یک محیط خاص به تصویر می‌کشم؛ جایی بین درخت‌ها و برگ‌ها یا داخل یک ساختمان قدیمی. علاوه بر این، می‌توانم -در کنار عکس گرفتن- ویدئوهای کوتاه هم ضبط کنم. هردوی این موارد، برای من مزیت محسوب می‌شوند.
اگر کسی براساس این مزیت‌ها یک پروژه‌ی عکاسی به من بسپارد، تمام تلاشم را می‌کنم که یک تجربه‌ی دل‌پذیر برایش بسازم. مثلا چند عکس بیش‌تر از توافق قبلی برایش می‌فرستم. بعضی عکس‌ها را با چند ادیت متفاوت و خاص تحویل می‌دهم. و تمام تلاشم را می‌کنم که شارپ‌ترین عکس‌های ممکن را تحویل دهم که در صورت چاپ شدن -حتی در سایزهای بزرگ- جذابیت‌شان را حفظ کنند.
حداقل یک مزیت و نقطه‌ی تفاوت با دیگران داشته باشید و آن را به وضوح به مشتریان احتمالی -یا استودیوهای عکاسی که به دنبال جذب عکاسان جوان هستند- نشان دهید. اگر پروژه‌ای گرفتید، تلاش کنید به‌ترین تجربه‌ی ممکن را برای مشتری بسازید. هر مشتری راضی می‌تواند چند مشتری جدید برایتان بیاورد.
۷- یادگیری را ادامه دهید
تکنولوژی دوربین‌ها و لنزها همیشه در حال تغییر است. نرم‌افزارهای ادیت هم هر روز آپدیت می‌شوند. به‌روز ماندن در عکاسی مهم است. نمی‌گویم هر دوربین جدیدی که به بازار آمد را بخرید. اما باید از آخرین تکنولوژی و ترندهای روز باخبر باشید. اگر عکس‌های خاصی در اینستاگرام مد شده‌اند، باید باخبر باشید و بتوانید عکس‌های مشابه بگیرید.
علاوه بر این، روند به‌تر شدن در عکاسی نباید هیچ‌وقت متوقف شود. حتی اگر به‌ترین عکاس دنیا باشید، همیشه می‌توانید در یک زمینه‌ی خاص پیش‌رفت کنید. اگر عکاس پرتره‌ی قابلی هستید، روی عکاسی محصول کار کنید. اگر همیشه با لنزهای زوم عکاسی می‌کنید، کار با لنزهای پرایم را تجربه کنید. همیشه به دنبال یادگیری و به‌تر شدن باشید.
ضمیمه: مشتریان اول
بعد از این‌که مراحل بالا را طی کردید و عکاسی را واقعا یاد گرفتید، دو راه برای تبدیل آن به شغل‌تان دارید. اول، دنبال آگهی‌های استخدام باشید و رزومه و نمونه‌کارهایتان را بفرستید به شرکت‌ها و استودیوهای مختلفی که به دنبال استخدام عکاس‌اند. دوم، به شکل پاره‌وقت یا تمام‌وقت برای خودتان کار کنید و پروژه بگیرید. این روش، در واقع همان عکاسی فری‌لنس است که من دنبالش می‌کنم.
اگر راه دوم را انتخاب کنید، پیدا کردن چند مشتری اول احتمالا سخت‌ترین بخش کار است. این‌جاست که باید از تمام کارهایی که در سایت شخصی و شبکه‌های اجتماعی‌تان انجام داده‌اید، بهره‌برداری کنید. به مخاطبین‌تان نشان دهید که پروژه قبول می‌کنید. یک راه تماس در اختیار آن‌ها قرار دهید. و به دنبال جذب مخاطبین جدید از راه‌های مختلف باشید.
داشتن کارت ویزیت و ارائه‌ی آن به دیگران در موقعیت‌های مختلف، آگهی دادن و استفاده از سایر روش‌های تبلیغاتی هم می‌توانند در این راه مفید باشند. راه‌های مختلف را امتحان کنید و ببینید کدام‌شان برای شما جواب می‌دهند. فقط منتظر مشتری نباشید. سعی کنید خودتان را در موقعیتی قرار دهید که احتمال دیده شدن‌تان توسط مشتریان احتمالی بیش‌تر شود.
ناامید نشوید و به کارتان ادامه دهید. مشتریان اول پیدا می‌شوند و اگر کارتان را درست انجام دهید، مشتریان بعدی را به شما معرفی می‌کنند. مهم این است که کارتان را درست انجام دهید و به مسیر ادامه دهید.
ویدئو
دیدن در یوتیوب
حرف آخر
امیدوارم که این نکته‌ها برایتان مفید باشند و در راه شروع عکاسی کمک‌تان کنند. اگر دوست دارید عکاس شوید، سوالات‌تان را کامنت کنید تا بیش‌تر در این مورد صحبت کنیم. اگر این مسیر را طی کرده‌اید و حالا عکاس‌اید، نظرتان درمورد نکات مطرح‌شده را بگویید. کدام‌یک به نظرتان مهم‌تر است؟
به اشتراک گذاشتن این پست و ویدئو در شبکه‌های اجتماعی و با دوستان‌تان را فراموش نکنید!
