استفاده از نقطه‌ی کانونی یا مرکز توجه در عکاسی

پیش‌تر از قانون یک‌سوم در عکاسی گفتم. در این پست، یکی دیگر از قوانین ابتدایی ترکیب‌بندی را شرح خواهم داد که معمولا توسط عکاسان تازه‌کار نادیده گرفته می‌شود: اگر می‌خواهید عکس جذابی بگیرید که توجه مخاطب را جلب کند و روی قاب نگه دارد، باید حتما از وجود حداقل یک نقطه‌ی کانونی یا مرکز توجه در عکس‌تان مطمئن شوید.

دفعه‌ی بعد که دارید کادرتان را می‌بندید و می‌خواهید دکمه‌ی شاتر دوربین‌تان را فشار دهید، از خودتان بپرسید: نقطه‌ی کانونی این عکس چیست؟

راه‌های دیگر برای پرسیدن این سوال: مرکز اصلی توجه کجاست؟ کدام بخش از عکس، چشمان بیننده را به خود جذب خواهد کرد؟ چه چیزی این عکس را از باقی عکس‌های مشابه از این صحنه متفاوت می‌کند؟ سوژه‌ی اصلی عکس چیست؟

دلیل اهمیت نقطه‌ی کانونی این است که بدون آن، چشم بیننده روی عکس سرگردان می‌ماند و جایی برای توقف پیدا نمی‌کند. در نتیجه به راحتی از روی عکس می‌گذرد و به آن توجهی نمی‌کند. نقطه‌ی کانونی می‌تواند هر چیزی باشد: یک انسان یا بخشی از چهره‌اش، یک درخت یا گل یا گیاه، یک حیوان، یک ساختمان و… (طبیعتا هرچه‌قدر جذاب‌تر و جالب‌تر باشد، به‌تر است.)

دلیل اهمیت نقطه‌ی کانونی این است که بدون آن، چشم بیننده روی عکس سرگردان می‌ماند و جایی برای توقف پیدا نمی‌کند. در نتیجه به راحتی از روی عکس می‌گذرد و به آن توجهی نمی‌کند.

تمام عکس‌های شما باید یک سوژه‌ی اصلی یا نقطه‌ی کانونی داشته باشند. اما صرفا انتخاب یک بخش از عکس به عنوان نقطه‌ی کانونی کافی نیست. باید به فکر برجسته کردن آن از راه‌های مختلف باشید. راه‌هایی مثل:

– محل سوژه در کادر: سوژه باید در جای درستی از کادرتان قرار بگیرد تا بتواند توجه بیننده را جلب کند. می‌توانید با قانون یک‌سوم شروع کنید.

– فوکوس: روی سوژه‌ی اصلی فوکوس کنید و با کم کردن عمق میدان (دیافراگم بازتر) آن را نسبت به پس‌زمینه برجسته‌تر نشان دهید.

– موشن‌بلور: اگر سوژه ثابت است ولی پس‌زمینه حرکت می‌کند (مثلا یک صخره در میان رودخانه) می‌توانید با سرعت شاتر پایین‌تر، سوژه را برجسته کنید.

– اندازه در کادر: اگر سوژه بخش بزرگی از کادر عکس را اشغال کند، توجه بیننده ناخودآگاه به آن جلب می‌شود.

– رنگ: وقتی سوژه را انتخاب کردید، ببینید می‌توانید پس‌زمینه را طوری انتخاب کنید که رنگش با سوژه در تضاد (کنتراست) باشد یا نه.

– خط و شکل: خطوط و شکل‌های داخل کادر می‌توانند توجه بیننده را به یک بخش خاص از عکس جلب کنند که باید سوژه‌ی اصلی‌تان باشد. به دنبال الگوهای تکرارشونده و خطوطی باشید که چشم ناخودآگاه دنبال‌شان می‌کند.

و…

نکات پایانی:

• برای تاثیر بیش‌تر، می‌توانید از ترکیبی از موارد بالا استفاده کنید.
• اگر می‌خواهید درمورد عمق میدان و موشن‌بلور بیش‌تر بدانید، راهنمای نوردهی در عکاسی را ببینید.
• داشتن چند نقطه‌ی کانونی عکس‌تان را زیادی شلوغ می‌کند و مانع رسیدن‌تان به هدف -یعنی جلب توجه بیینده و حفظ آن- می‌شود. اما داشتن یک مرکز توجه ثانویه می‌توانید مفید باشد. در هر صورت عکس‌تان را زیادی پیچیده و شلوغ نکنید.

اگر محتوای این پست به نظرتان مفید بوده، به بخش آموزش عکاسی سر بزنید و باقی پست‌هایی که با این برچسب نوشته شده‌اند را هم ببینید.