چند پادکست فارسی که باید بشنوید + چه‌طور پادکست گوش کنیم

در چند سال اخیر، تعداد و کیفیت پادکست‌ها در تمام دنیا رو به افزایش بوده است. این مسئله درمورد پادکست‌های فارسی هم کم‌وبیش صادق بوده و باعث شده هر روز طرف‌داران جدیدی به این نوع رسانه رو بیاورند. در این پست، اول به‌ترین پادکست‌های فارسی را معرفی خواهم کرد و بعد خواهم گفت که چه‌طور می‌توانید پادکست فارسی مورد علاقه‌تان را دنبال کنید و به موقع بشنویدش.

 

اول: پادکست چیست؟

طی چند سال گذشته، اتفاقی در ایران افتاده که مفهوم پادکست را در ذهن خیلی‌ها به جای اشتباهی برده. تا جایی که می‌دانم شروعش از سایت رادیوجوان بود. هر چند وقت یک بار، یک فایل صوتی طولانی (معمولا بیش‌تر از نیم ساعت) را منتشر می‌کردند که ترکیبی از آهنگ‌های مختلف بود و یک دی‌جی آن را ساخته بود. اسمش را هم گذاشته بودند پادکست. مثلا می‌گفتند پادکست آهنگ‌های دهه‌ی شصت از دی‌جی فلانی.

اسم فایل‌هایی که رادیوجوان و حالا خیلی‌های دیگر منتشر می‌کنند را نمی‌شود پادکست گذاشت. این فایل‌ها عملا به مفهوم میکس‌تِیپ (mixtape) بسیار نزدیک‌ترند. اما خب محبوبیت‌شان کار خودش را کرده و معنای واژه‌ی پادکست را برای خیلی‌ها تغییر داده. در نتیجه قبل از این‌که برویم سر اصل مطلب، می‌خواهم یک بار دیگر پادکست را تعریف کنم.

تا حالا به رادیو گوش داده‌اید؟ بعضی برنامه‌ها هستند که به صورت ادامه‌دار و در فواصل زمانی مشخص پخش می‌شوند. قسمت عمده‌ی این برنامه‌ها، حرف زدن مجری‌ست و گاهی اوقات حرف زدن مهمانان مختلف. آن وسط ممکن است موسیقی هم پخش شود تا کل برنامه خسته‌کننده نباشد. اما اصل قضیه، حرف زدن است. حرف زدنی که می‌تواند درمورد هر چیزی باشد یا حتی یک داستان را روایت کند.

حالا اگر این برنامه‌ی رادیویی را -به جای رادیو- در فضای اینترنت و روی پلتفرم‌ها یا اپلکیشن‌های خاصی بشنوید، با یک پادکست طرف خواهید بود. یعنی پادکست:

یک برنامه‌ی صوتی ادامه‌دار است که معمولا موضوع یا قالب تقریبا ثابتی دارد و می‌شود آن را روی پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های خاصی دنبال کرد، قسمت‌های قبلیش را در هر زمانی شنید (یا دانلود کرد) و از قسمت‌های بعدی هم باخبر شد.

 

 

حالا که روی معنای پادکست توافق کردیم، برویم سراغ چند پادکست جذاب فارسی:

دوم: به‌ترین پادکست‌های فارسی

برای درست کردن این لیست، حدودا ۷۰۰ پادکست فارسی را بررسی کردم. معیارهایم برای انتخاب، این‌ها بودند:

۱- پادکست باشد. یعنی فقط شامل موسیقی نباشد.

۲- حداقل پنج قسمت پخش‌شده داشته باشد.

۳- کپی‌رایت را رعایت کرده باشد و محتوایش دزدی نباشد.

۴- از نظر من جذاب باشد و ارزش وقت گذاشتن داشته باشد.

 

مهم‌ترین عامل که خیلی از پادکست‌های محبوب و قدیمی را از این لیست حذف کرد، مورد سوم بود. متاسفانه اکثر پادکست‌های فارسی از هر موسیقی‌ای که می‌خواهند استفاده می‌کنند یا محتوایشان متن منتشرشده‌ی یک نویسنده‌ی دیگر یا ترجمه‌ی مستقیم یک منبع خاص است. همه‌ی این موارد، نقض کپی‌رایت هستند و در واقع سرقت محتوا.

پادکست‌هایی که به وضوح در حال نقض کپی‌رایت هنرمندان و خالقین ایرانی یا خارجی هستند، در این لیست جایی پیدا نکرده‌اند.

توجه داشته باشید که صرفا آوردن نام صاحب اثر یا حتی لینک دادن به آن، برای هیچ‌کس حق استفاده ایجاد نمی‌کند. یعنی نمی‌شود گفت که از فلان موسیقی استفاده کرده‌ام و فلان مقاله یا کتاب را می‌خوانم و این هم لینکش. اگر با محتوایی طرف باشیم که کپی‌رایت دارد، مسئله‌اش با لینک دادن و گفتن منبع حل نمی‌شود و استفاده‌ی مستقیم از آن در هر صورت سرقت محتواست؛ مگر در شرایط خیلی خاص.

واقعا فکر می‌کنید اگر غیر از این بود، همه‌ی پادکسترها از آثار بزرگ‌ترین موسیقی‌دانان و موسیقی فیلم‌های مشهور یا متن بزرگ‌ترین نویسنده‌ها و شعرا استفاده نمی‌کردند؟

 

این از معیارها، حالا برویم سراغ خود لیست:

دو تقریبا-پادکست:

۱- رادیو چهرازی

اکانت ساندکلاود (قسمت‌های اصلی)

متاسفانه تمام شده. ولی برای خیلی‌ها -از جمله من- رادیو چهرازی شروع آشنایی با محتوای صوتی و علاقه‌مند شدن به آن بود. رادیو چهرازی یک قسمت معرفی دارد و بیست قسمت اصلی؛ که جمعا حدود دو ساعت و هشت دقیقه‌اند.

البته پنج قسمت هم اخیرا -و بعد از چند سال- به آن اضافه شد. اما شخصا از این پنج قسمت فقط اولی را دوست داشتم و بقیه -با عوض شدن صدای اصلی و جنس محتوا- خیلی به آن رادیو چهرازی قدیمی -که می‌شناختیم و دوست داشتیم- نمی‌خوردند.

اگر از من بخواهند رادیو چهرازی (قسمت‌های اصلی) را در یک جمله توصیف کنم، خواهم گفت: جمع متن‌هایی درخشان با اجراهایی جذاب و به‌یادماندنی. بعضی قسمت‌ها لبخند به لب‌تان خواهند آورد و بعضی‌ها اشک‌تان را جاری خواهند کرد. اما در هر صورت، همه‌شان ارزش شنیدن دارند.

اگر دانش تاریخی، سیاسی و ادبی مرتبط داشته باشید و بعضی اشارات متن به وقایع و آثار قدیمی را به موقع بگیرید، از رادیو چهرازی لذت بیش‌تری هم خواهید برد.

 

۲- رادیو نواحی

اکانت توییتر | لینک سایت

نکته‌ی منفی این است که رادیو نواحی را فقط می‌شود در سایتش شنید و روی پادگیرها منتشر نمی‌شود. نکته‌ی مثبت هم این است که دارد کار جالبی می‌کند و ارزش توجه دارد.

رادیو نواحی به معرفی و گفت‌وگو با و درمورد هنرمندان موسیقی محلی می‌پردازد. و یک کار مثبت دیگرش، فروش آلبوم‌های موسیقی این هنرمندان به نفع خودشان است.

اگر به موسیقی فولکلور و نواحی ایران علاقه دارید، به سایت رادیو نواحی سر بزنید.

 

 

بقیه‌ی لیست به‌ترین پادکست‌های فارسی:

۳- رادیو مرز

اکانت توییتر | لینک در پادگیرها

رادیو مرز سوژه‌ی جالبی دارد: در هر قسمت از چیزی صحبت می‌کند که بین یک سری آدم و دیگران «فاصله» می‌اندازد. و نکته‌ی مثبتش این‌جاست که این صحبت‌ها را فقط از دهان مجری نمی‌شنویم؛ بل‌که با روایت‌هایی واقعی از آدم‌هایی واقعی مواجه می‌شویم که داستان خودشان را می‌گویند.

شنیدن این روایت‌ها هم می‌تواند سرگرم‌تان کند و هم به فکرتان بیاندازد. قول می‌دهم که بعد از گوش دادن به چند قسمت، بخشی از داستان‌ها را در خودتان خواهید دید و بخشی دیگر را در اطرافیان و آدم‌های دیگر. در واقع، رادیو مرز -با صحبت از فاصله‌ها- سعی می‌کند قدم اول برای از بین بردن آن‌ها و نزدیک کردن آدم‌ها به هم‌دیگر را بردارد.

می‌دانم که قرار نیست همه‌مان با همه دوست باشیم و دنیا یکهو گل و بلبل شود. اما شنیدن داستان و تجربه‌ی زیسته‌ی دیگران می‌تواند باعث درک به‌تر ما از آدم‌های دیگر شود و سر بزن‌گاه، حس سمپاتی را در ما زنده کند.

 

۴- رادیو نیست

اکانت توییتر | لینک در پادگیرها

تا حالا شده از یک خیابان بگذرید یا وارد مکانی قدیمی شوید و از خودتان بپرسید که مثلا پنجاه، شصت سال قبل این‌جا چه خبر بوده؟ رادیو نیست، «روایت مکان‌های خاموش و نیست‌شده» است. اما از آن‌جایی که روح هر مکانی با یک سری آدم عجین بوده و هست، رادیو نیست در واقع روایت یک زمان دیگر و آدم‌هایی دیگر است.

هر قسمت از این پادکست، شامل نتیجه‌ی پژوهش میدانی یک تیم و گفت‌وگوی آن‌ها با آدم‌های مرتبط است. (این گفت‌وگوها با صدای خود آن آدم‌ها در پادکست پخش می‌شوند و به جذابیت آن اضافه می‌کنند.) و این مسئله، رادیو نیست را به یک نوع تاریخ شفاهی تبدیل می‌کند که ارزش شنیدن دارد.

 

۵- فردوسی‌خوانی

اکانت توییتر | لینک در پادگیرها

اگر همیشه دوست داشتید شاهنامه را بخوانید ولی سخت‌تان بوده، پادکست فردوسی‌خوانی برای شماست. با گوش دادن به این پادکست، هم با خوانش درست شاهنامه آشنا خواهید شد و هم معنای کلمات و ابیات فردوسی را در خواهید یافت.

پس اگر به ادبیات حماسی و داستان‌های اسطوره‌ای ایران و البته شاهنامه‌خوانی و اشعار فردوسی علاقه دارید، حتما به فردوسی‌خوانی سر بزنید.

 

۶- چای با بنفشه

اکانت توییتر | لینک در پادگیرها

این پادکست، قصه‌های کهن را به زبان امروز روایت می‌کند. اولین داستانی که چای با بنفشه سراغش رفته، خسرو و شیرین نظامی گنجوی‌ست. پادکست هم ابیاتی از نسخه‌ی اصلی را می‌خواند و آن‌ها را توضیح می‌دهد و هم کل داستان را به زبان ساده برای شنونده تعریف می‌کند.

وزن بخش شعر و ادبی این پادکست، نسبت به مورد قبلی کم‌تر است و تاکید اصلی آن روی بخش داستان‌گویی‌ست. اما در هر صورت، گوش دادن به آن هم برای دوست‌داران ادبیات کهن و هم برای طرف‌داران داستان‌های ایرانی جذاب خواهد بود.

 

*امیدوارم در آینده بتوانم این لیست را بزرگ‌تر کنم. شما هم اگر پیشنهادی دارید، در کامنت‌ها بگویید.

**همه‌ی قسمت‌های پادکست‌های معرفی‌شده را نشنیده‌ام. اگر جایی هست که کپی‌رایت را رعایت نمی‌کنند، در کامنت‌ها خبرم کنید!

 

پادکست‌های من

من در حال حاضر دو پادکست ادامه‌دار تولید می‌کنم:

– این هفته با حامد: در این پادکست، از موضوعاتی حرف می‌زنم که رسانه‌های رسمی به آن‌ها نمی‌پردازند یا اگر بپردازند، پوشش ناقص و اشتباهی از آن ارائه می‌دهند.

اکانت توییتر این هفته با حامد | لینک در پادگیرها

– چی ببینم: در این پادکست، به معرفی و نقد فیلم‌ها و سریال‌ها می‌پردازم و آن‌ها را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنم.

اکانت توییتر چی ببینم | لینک در پادگیرها

 

معرفی بیش‌تر این دو پادکست:

در یوتیوب بشنوید

 

چه‌طور پادکست گوش کنیم

برای شنیدن پادکست، دو راه کلی دارید:

اول: از مرورگرتان استفاده کنید و به سایت پادگیرها یا میزبان پادکست مورد نظرتان سر بزنید

دوم: یک اپلیکیشن پادگیر روی گوشی‌تان نصب کنید و پادکست‌های مورد علاقه‌تان را در آن دنبال کنید

 

به‌ترین پادگیرها (سایت و اپلیکیشن) برای گوش دادن به پادکست

۱- کَست‌باکس (castbox) – برای همه

برای گوش دادن روی مرورگر به سایت کست‌باکس مراجعه کنید. برای نصب اپلیکیشن هم می‌توانید آن را در گوگل‌پلی یا اپ‌استور پیدا کنید. امکان دانلود اپیزودها و شنیدن آفلاین آن‌ها در آینده هم با اپلیکیشن کست‌باکس وجود دارد.

کست‌باکس قابلیت اتصال به اپلیکیشن مسیریاب waze را هم دارد و می‌تواند موقع رانندگی برایتان پادکست پخش کند. این پادگیر در یکی دو سال اخیر بین ایرانی‌ها و طرف‌داران پادکست فارسی محبوب‌تر شده.

 

۲- اسپاتیفای (spotify) – برای آن‌ها که روی این اپلیکیشن موزیک گوش می‌دهند

برای شنیدن درست و حسابی و بدون محدودیت پادکست در اسپاتیفای، به‌تر است یکی از اپلیکیشن‌های آن را نصب کنید. (نسخه‌ی ویندوز | نسخه‌ی اندروید | نسخه‌ی آی‌او‌اِس) در نسخه‌ی رایگان اپلیکیشن‌ها، امکان دانلود و گوش دادن آفلاین وجود ندارد.

اگر از قبل اسپاتیفای را دارید و از آن برای گوش دادن به موسیقی استفاده می‌کنید یا اگر می‌خواهید در آینده این کار را بکنید، می‌توانید پادکست‌های مورد علاقه‌تان را هم در آن پیدا کنید. اما اگر تنها هدف‌تان گوش دادن به پادکست است، گزینه‌های به‌تری هم دارید.

 

۳- اپل پادکستز (apple podcasts) – ساده‌ترین راه برای کاربران آی‌فون

این اپلیکیشن به صورت پیش‌فرض روی گوشی‌های آی‌فون نصب است. (اگر پیدایش نکردید: لینک اپ‌استور) و برای شنیدن پادکست از طریق آن، کافی‌ست راهش بیندازید و نام پادکست‌های مورد نظرتان را جست‌وجو و آن‌ها را کنید. اپل پادکستز نسخه‌ی وب هم دارد.

اگر از گوشی آی‌فون یا یکی از تبلت‌های اپل برای پادکست گوش دادن استفاده می‌کنید، گزینه‌ی بعدی‌تان اپلیکیشن overcast است.

 

۴- گوگل پادکستز (google podcasts) – برای کسانی که گوشی اندروید و اکانت گوگل دارند

گوگل پادکستز را می‌توانید روی گوشی‌تان نصب کنید. (از این‌جا) البته نسخه‌ی وب هم برای استفاده روی مرورگر دارد. اگر ار محصولات و خدمات گوگل زیاد استفاده می‌کنید، برای پادکست هم می‌توانید سراغ همین گزینه بروید.

 

۵- استیچر (stitcher) – برای آن‌ها که پادکست خارجی هم گوش می‌کنند

استیچر هم نسخه‌ی وب دارد، هم اپلیکیشن اندروید و هم اپلیکیشن آی‌اواِس.

توجه داشته باشید که خیلی از پادکست‌های فارسی روی استیچر وجود ندارند. در نتیجه اگر فقط پادکست فارسی گوش می‌دهید، این گزینه انتخاب ایده‌آلی نیست.

 

چند پادگیر ایرانی و چندین گزینه‌ی خارجی دیگر هم برای گوش دادن به پادکست وجود دارند. اما توصیه‌ی من یکی از همین موارد بالاست.

 

۶- پادچیسر (podchaser) – یک ابزار برای شنونده‌های حرفه‌ای

پادچِیسِر مثل موارد قبلی نیست و بیش‌تر به درد کسانی می‌خورد که زیاد پادکست گوش می‌دهد. این سایت، شبیه یک شبکه‌ی اجتماعی برای علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران پادکست‌هاست.

هرکسی که خودش مجری یک پادکست است یا تهیه‌کننده یا ادیتور و… می‌تواند در این سایت پروفایل داشته باشد؛ شنونده‌ها و طرف‌داران پادکست هم همین‌طور. پادکست‌های مختلف هم روی پادچیسر پروفایل دارند. (اگر پادکستی را پیدا نمی‌کنید، می‌توانید با لینک فید rss اضافه‌اش کنید.)

از طریق این پلتفرم، شنونده‌ها می‌توانند از تمام کارهای پادکسترهای مورد علاقه‌شان باخبر شوند. مثلا وقتی اپیزود جدید منتشر می‌کند یا به عنوان مهمان در یک پادکست دیگر حضور پیدا می‌کند. علاوه بر این، امکان نوشتن نقد و نظر و امتیاز دادن به پادکست‌ها هم وجود دارد.

تعداد کاربران ایرانی پادچیسر در حال حاضر زیاد نیست. ولی امیدوارم در آینده بیش‌تر شود.

اگر در پادچیسر عضو شدید، سر زدن به پروفایل من و ثبت نظر و امتیازتان برای پادکست‌هایم را فراموش نکنید.

 

---

نوبت شما

یکی از پادگیرها را نصب کنید. اول پادکست‌های من را دنبال کنید (این هفته – چی ببینم) و بعد باقی پادکست‌های مورد علاقه‌تان را!

اگر پادکست فارسی جذابی می‌شناسید که در لیست من نیست، در کامنت‌ها معرفیش کنید تا لیست را باهم بزرگ‌تر کنیم.

این پست را با دوستان‌تان و در شبکه‌های اجتماعی هم به اشتراک بگذارید تا بعدا بتوانید با دوستان‌تان درمورد جذاب‌ترین پادکست‌های فارسی بحث کنید!

---