پیدا کردن مشتری ایده‌آل و بعد هم حفظ رابطه با او، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زندگی فری‌لنس محسوب می‌شود. اصلا دلیل این‌که خیلی از کارمندان تمام‌وقت از فری‌لنسر شدن می‌ترسند، همین سخت بودن بازاریابی برای کسب‌وکارهای فری‌لنس است.
در این پست، از راه‌های مختلفی خواهم گفت که برای پیدا کردن و جذب مشتریان کاربرد دارند. اگر دوست دارید فری‌لنسر باشید یا اگر فری‌لنسرید و در پیدا کردن مشتریان جدید به مشکل برخورده‌اید، تا انتها بخوانید. احتمالا چند ایده‌ی جدید پیدا خواهید کرد.
راه‌های پیدا کردن مشتری برای فری‌لنسرها
۱- استفاده از سایت‌های فری‌لنسینگ و استخدام
اولین و ساده‌ترین راه برای پیدا کردن مشتریان و پروژه‌های جدید، استفاده از سایت‌هایی‌ست که به همین منظور طراحی شده‌اند. دو نوع سایت برای این کار داریم:
اول – سایت‌های فری‌لنسینگ: سایت‌هایی مثل پونیشا و… برای وصل کردن فری‌لنسر به کارفرما ایجاد شده‌اند. برای استفاده از آن‌ها باید یک پروفایل فری‌لنسر بسازید، بعد پروژه‌های مختلف تعریف‌شده را ببینید و پیشنهادتان برای انجام پروژه‌ی مورد نظرتان را به کارفرمای آن اعلام کنید.
در نگاه اول، ساده و سرراست به نظر می‌رسد. اما مسئله این‌جاست که هیچ‌کدام از این مجموعه‌ها تلاشی برای به‌تر شدن وضع فری‌لنسرها ندارند و صرفا به فکر پورسانتی هستند که از هر پروژه‌ی انجام‌شده دریافت می‌کنند. علاوه بر این، هر کسی می‌تواند روی این سایت‌ها فری‌لنسر باشد. و از آن‌جایی که اکثر کارفرماهای ایرانی هم اول به هزینه فکر می‌کنند و کیفیت انجام پروژه برایشان اهمیت چندانی ندارد، فری‌لنسرهای تازه‌کار -که با مبالغ پایین‌تر کار می‌کنند- روی این سایت‌ها موفق‌ترند.
یعنی اگر به شدت تازه‌کار نیستید و رزومه‌تان خالی نمانده و نیاز شدیدی به پروژه‌های جدید ندارید، استفاده از این سایت‌ها را به هیچ وجه توصیه نمی‌کنم.
دوم – سایت‌های استخدام: منظورم سایت‌هایی مثل جابینجا و ایران‌تلنت و… هستند که آگهی‌های استخدامی منتشر می‌کنند. شاید فکر کنید این سایت‌ها بیشتر به درد کسانی می‌خورند که به دنبال کارهای تمام‌وقت‌اند. اما تعداد آگهی‌های استخدام به شکل دورکاری هم در این سایت‌ها زیاد است. (به‌خصوص در جابینجا)
اگر اول راه‌اید و به دنبال راهی ساده برای پیدا کردن پروژه‌های جدید و ایجاد درآمد می‌گردید، استفاده از این آگهی‌ها به‌ترین راه است. تنها مشکل این است که وقتی به یک آگهی استخدام جواب می‌دهید و رزومه و نمونه‌کار می‌فرستید، قدرت مذاکره‌ی چندانی ندارید و تنها انتخاب‌تان، قبول یا رد پیشنهاد کارفرماست.
۲- جذب مشتری از طریق تولید محتوا
تنها راه پیدا شدن و دیده شدن در فضای اینترنت، تولید محتواست. می‌توانید با رسانه‌های اجتماعی شروع کنید، اما توصیه‌ی من این است که حتما یک وب‌سایت شخصی داشته باشید و در وبلاگ خودتان محتوا منتشر کنید. دیده شدن وبلاگ خودتان معمولا بیشتر از گزینه‌های دیگر طول می‌کشد، اما این تنها گزینه‌ای‌ست که می‌شود واقعا رویش حساب کرد.
معلوم نیست الگوریتم شبکه‌های اجتماعی در آینده چه‌طور تغییر خواهد کرد یا گزینه‌ی بعدی برای فیلتر شدن در ایران کدام خواهد بود یا حتی عمر این پلتفرم‌ها تا کی ادامه خواهد داشت. (کسی واین را یادش می‌آید؟ کاهش ترافیک فیسبوک را چه‌طور؟)
بازاریابی محتوایی برای یک فری‌لنسر فرق چندانی با بازاریابی برای یک کسب‌وکار عادی ندارد. به‌تر است در طول زمان تکنیک‌های تولید و بهینه‌سازی محتوا را یاد بگیرید و این روش را به کانال اصلی جذب مشتری تبدیل کنید. قابل‌پیش‌بینی‌ترین روش هم -در بلندمدت- همین خواهد بود.
پیشنهاد: پست‌هایی که تگ آموزش بازاریابی محتوایی دارند را ببینید.
وب‌سایت‌های ایرانی معمولا اگر جان‌شان برود هم به کسی لینک نمی‌دهند. اما اگر شانس یارتان بود و وب‌سایتی در حوزه‌ی کاری‌تان دیدید که امکان نوشتن پست مهمان در آن فراهم بود، می‌توانید از این راه هم برای دیده شدن بیشتر کمک بگیرید. فقط به یاد داشته باشید که وب‌سایت خودتان مرکز محتوای تولیدی شماست و تلاش‌تان باید در راستای کشاندن مخاطب به این مرکز باشد.
فقط آمار و داده‌هایی که در طول زمان از وب‌سایت خودتان به دست خواهید آورد، ارزش هر تلاشی را دارند. چون در آینده می‌توانند راه را به شما نشان دهند.
۳- شبکه‌سازی و لینک شدن با دیگران
یکی از اصلی‌ترین راه‌های پیدا کردن مشتری برای فری‌لنسرها، ایجاد روابط کاری یا همان شبکه‌سازی حرفه‌ای (نتورکینگ) است. خود شما اگر مدیر یک مجموعه باشید و به دنبال کسی برای انجام یک پروژه‌ی خاص بگردید، اول به یاد آشناها نمی‌افتید؟
سعی کنید در رویدادهای مختلف شرکت کنید و با مشتریان بالقوه ارتباط بگیرید. البته شبکه‌سازی با کسانی که ظاهرا نمی‌توانند مشتری شما باشند هم مفید است. چون هرکسی شبکه‌ی ارتباطات خودش را دارد و اگر تصویر خوبی از شما در ذهنش ایجاد شود، می‌تواند به افراد دیگر معرفی‌تان کند و باعث شروع پروژه‌ی بعدی‌تان باشد.
اگر در شهرهای بزرگ نیستید و به این رویدادها دست‌رسی ندارید، می‌توانید شبکه‌سازی آنلاین را امتحان کنید. توجه داشته باشید که این نوع شبکه‌سازی باید با تولید محتوا و واکنش نسبت به محتوای دیگران هم‌راه شود؛ نه با اسپم و پیام‌ها و کامنت‌های نامربوط.
اگر درون‌گرا هستید و شبکه‌سازی برایتان سخت است:
۴- نوشتن پروپوزال و ارسال آن به مشتریان احتمالی
اگر دوست دارید با یک برند خاص کار کنید، اول درموردش تحقیق کنید. ببینید مشکلش کجاست و می‌خواهد به کجا برسد. بعد ببینید شما می‌توانید برایش چه کار کنید. بعد یک پروپوزال جذاب بنویسید و برای آن برند ارسالش کنید. برای ارتباط اولیه، ایمیل به‌ترین راه است. اما در مرحله‌ی بعد می‌توانید نتیجه‌ی پروپوزال‌تان را به شکل تلفنی هم پی‌گیری کنید.
احتمال موفقیت این نوع پروپوزال‌ها -به‌خصوص با توجه به وضعیت فعلی کسب‌وکارها در ایران- چندان بالا نیست. اما نباید از رد شدن پیشنهادتان بترسید، بعضی وقت‌ها، پذیرفته شدن توسط فقط یک برند برای ساخته شدن آینده‌ی کاری‌تان کافی‌ست.
۵- راضی نگه داشتن مشتریان و معرفی شدن به دیگران
اگر کارتان را درست انجام دهید و مشتری را راضی نگه دارید، امکان این‌که او از شما تعریف کند یا برای انجام همان کار به دیگران معرفی‌تان کند، بالا می‌رود.
سعی کنید -طبق قرارداد- کارتان را درست و کامل و به موقع تحویل دهید و اگر امکانش وجود دارد، چند قدم از تعهدات‌تان پیش‌تر بروید و مشتری‌تان را غافل‌گیر کنید. این غافل‌گیر شدن حس خوبی به آن‌ها می‌دهد و احتمال معرفی شدن شما به دیگران را افزایش می‌دهد.
برای بالا بردن تاثیر این روش، می‌توانید از یک نوع سیستم معرفی هم استفاده کنید. مثلا به مشتریانی که یک مشتری جدید به شما معرفی کنند، مقدار مشخصی تخفیف بدهید.
حرف آخر
حتی قبل از این‌که کار ثابت و تمام‌وقت‌تان را رها کنید، می‌توانید روی توصیه‌های بالا کار کنید و مشتریان اصلی‌تان را برای فری‌لنسر شدن پیدا کنید.
این فکر که «من تخصص دارم و کارم خوب است، پس مشتری خودش پیدا می‌شود» در دنیای امروز جواب نمی‌دهد. پس اگر دوست دارید فری‌لنسر باشید، از همین امروز کار پیدا کردن مشتری شروع کنید!
و در نهایت…
اگر فری‌لنسرید، در کامنت‌ها از راه‌های دیگر پیدا کردن مشتری بگویید.
اگر این پست به نظرتان مفید بود، آن را با دیگران هم به اشتراک بگذارید.
حامد
من یه نویسنده، عکاس، ویدئوگرافر و پادکسترم که عاشق خلق محتوای بکر و تازه‌ست. اگه دوست دارید بیشتر درموردم بدونید، صفحه‌ی درباره‌ی من رو ببینید. اما اگه دوست دارید باهم رفیق بشیم، تو شبکه‌ی اجتماعی موردعلاقه‌تون یا از طریق اعلان‌های مرورگر دنبالم کنید، محتوا رو ببینید و نظرتونو بگید که بیشتر گپ بزنیم.
تا دفعه‌ی بعد، عزت زیاد!
پست‌های مرتبط
چه‌طور از خانه کار کنیم: چند توصیه برای دورکاری موثر (راهنمای کار کردن از خانه)
در این پست، از خانه ماندن و دورکاری گفته‌ام. با این توصیه‌ها، تجربه‌ی به‌تر و بازدهی بیش‌تری موقع کار کردن از خانه خواهید داشت.
با کدام مشتری کار نکنیم: یک راهنمای دیگر برای فری‌لنسرها
انتخاب درست مشتریان خوب و دوری از مشتریان بد کلید رشد کسب‌وکار فری‌لنس شماست. اما این گزینه‌های بد را چه‌طور می‌شود تشخیص داد؟
هفت + یک نکته درمورد زندگی و کار فری‌لنس در ایران
در این پست از واقعیت‌های زندگی و کار فری‌لنس در ایران گفته‌ام. اگر دارید به فری‌لنس شدن فکر می‌کنید، حتما باید این نکات را بدانید.
