اصولا هر خبرنگار و عکاس خبری و در درجهی بعد هرکسی که در حوزهی نویسندگی و عکاسی و موسیقی فعال باشد، باید جایزهی پولیتزر را بشناسد. از نظر خیلی افراد (از جمله من) ارزش این جایزه از نوبل ادبی یا مثلا جایزهی بینالمللی عکس سونی هم بسیار بیشتر است. به همین خاطر احتمالا میتوانید تصور کنید که وقتی فهمیدم یک عکاس ایرانی سالها قبل برندهی این جایزه شده و من نمیدانستم، قیافهام چه شکلی بوده! برای اینکه قیافهی شما هم شبیه قیافهی من نشود، بیایید با تنها ایرانی برندهی جایزهی پولیتز آشنا شویم.
جایزهی پولیتزر چیست؟
جوزف پولیتزر یک آمریکاییِ مجارستانیالاصل بود که از طریق روزنامهداری در قرن بیستام به ثروت رسید و در وصیتنامهاش مقرر کرد که با اموال باقیمانده از او، جایزهای سالانه به نام خودش برای فعالین حوزهی روزنامهنگاری در نظر گرفته شود. در این وصیتنامه بخش دیگری از اموال پولیتزر هم به تاسیس دانشکدهی روزنامهنگاری در دانشگاه کلمبیا اختصاص داده شد و به این ترتیب، فعالیتهای مربوط به جایزهی پولیتزر توسط همین دانشگاه آغاز شد که تا امروز هم ادامه دارد.
پولیتزر در حال حاضر ۲۱ جایزهی اصلی دارد. ۲۰ جایزه شامل لوح یادبود و مبلغ ۱۵هزار دلار میشوند. جایزهی بیستویکام هم یک مدال طلا برای برندهی “خدمت عمومی” در بخش روزنامهنگاریست.
جهانگیر رزمی تنها ایرانی برندهی جایزهی پولیتزر
در سال ۱۹۸۰، عکسی که عنوان “جوخهی آتش” به خودش گرفته بود و ابتدا در روزنامهی اطلاعات ایران و سپس در رسانههای مختلف خارجی منتشر شده بود، به عنوان برندهی بخش عکس خبری پولیتزر برگزیده شد. اما مشکل اینجا بود که هیچکس نام عکاس را نمیدانست و خود عکاس و سردبیر وقت روزنامهی اطلاعات هم برای روشن شدن قضیه جلو نیامده بودند. به همین خاطر، تنها جایزهی بدون نام تاریخ پولیتزر در این سال به عکس زیر رسید.
اما در سال ۲۰۰۶ و با تلاشهای یکی از خبرنگاران “والاستریت ژورنال” به نام جاشوآ پراگِر، نام جهانگیر رزمی بهعنوان عکاس مجموعهی جوخهی آتش مشخص شد و جایزهی پولیتزر بدون نام بالاخره به صاحب اصلیاش رسید.
جهانگیر رزمی بعد از دریافت جایزه گفت که به دلیل ملاحظات مربوط به پس از انقلاب و خطرهایی که “جوخهی آتش” و انتشار و بازتاباش در رسانههای جهانی میتوانست برای او به وجود آورد، در این مدت جلو نیامده بود. (سوژهی عکسهای رزمی، اعدام ضدانقلاب در کردستان بود که در حاشیهی همراهی او با صادق خلخالی در سفرش به کردستان گرفته شده بودند.)
تمام عکسهای مجموعهی جوخهی آتش را میتوانید در بخش ۱۰۰ عکس تاثیرگذار تاریخ در وبسایت مجلهی تایم ببینید.