در این پست، از اصول و مبانی عکاسی با موبایل خواهم گفت و نکات کاربردی مختلفی را -برای رسیدن به بهترین عکسهای ممکن- شرح خواهم داد. در بخش آخر هم به چند نکته برای انتشار آنها در شبکههای اجتماعی اشاره خواهم کرد. پس اگر میخواهید عکسهای بهتری با گوشی هوشمندتان بگیرید و آنها را راحتتر به اشتراک بگذارید، تا انتها همراه باشید.
چرا یادگیری عکاسی با موبایل مفید است؟
۱- عکاسی آماتور و تفریحی / ثبت خاطرات و لحظات بهیادماندنی
قرار نیست همه عکاس حرفهای باشند و تمام عکسهایشان را با دوربینهای حرفهای ثبت کنند. بعضیها فقط دوست دارند زیباییهای محیط اطراف و لحظات بهیادماندنی خودشان را ثبت کنند و یک تصویر یادگاری از آنها داشته باشند. و در عین حال نمیخواهند هزینهی اضافهای برای خرید دوربین عکاسی بپردازند یا استفاده از دوربینها را یاد بگیرند.
برای این افراد، عکاسی با موبایل بهترین گزینه است.
۲- شروع یادگیری عکاسی
عکاسی میتواند تفریح یا کار بسیار پرخرجی باشد. اگر فکر میکنید عکاسی را دوست دارید ولی تابهحال امتحانش نکردهاید، میتوانید -قبل از سرمایهگذاری روی خرید دوربین عکاسی و لوازم جانبیش- کار یادگیری را با موبایلتان شروع کنید.
بعد از گذشت چند هفته یا چند ماه و گرفتن حداقل چندصد عکس مختلف، خواهید فهمید که چهقدر به عکاسی علاقهمندید و کدام ژانر از آن را بیشتر دوست دارید. همین دانستن، میتواند در اول راه کمک بزرگی برایتان باشد.
۳- از دست ندادن عکسها
یکی از جملههایی که در چند سال اخیر بین عکاسان زیاد نقل قول میشود، این جمله از چِیس جارویس (عکاس آمریکایی و موسس پلتفرم آموزشی creativelive) است: «بهترین دوربین، همانیست که پیشتان دارید».
طبیعتا منظور جارویس این نیست که استفاده از دوربینهای عکاسی را کنار بگذاریم و همگی برویم سراغ عکاسی با موبایل چون همیشه در جیبمان است. حرف او -و خیلیهای دیگر- این است که همراه نداشتن دوربین اصلی نباید مانع گرفتن عکسی شود که میخواهیم.
در نتیجه باید استفادهی سریع و درست از دوربین گوشی را بلد باشید تا اگر دوربین عکاسی همراهتان یا در دسترس نبود، سوژه را از دست ندهید و بتوانید عکستان را بگیرید؛ حتی اگر به نظرتان عکس ایدهآلی نباشد.
نکته: اگر زیاد با موبایلتان عکاسی میکنید و فکر میکنید آمادهی خرید اولین دوربینتان هستید، این دو راهنما را از دست ندهید…
۱۳ نکته درمورد عکاسی با موبایل
این نکتهها را در یک ویدئو هم توضیح دادهام. در نتیجه اگر ویدئو دیدن را به متن خواندن ترجیح میدهید، به انتهای این بخش بروید و تماشایشان کنید!
۱- با دوربین گوشیتان آشنا شوید
این نکته درمورد عکاسی با هر نوع دوربینی مهم است. تنظیمات مختلف دوربین موبایل را یاد بگیرید. (در صورت نیاز، به دفترچهی راهنمای گوشی مراجعه کنید.) و آن را در شرایط مختلف تست کنید.
مثلا اکثر گوشیها نمیتوانند عملکرد خوبی در نور کم و شب داشته باشند. دانستن این نکته به شما در پیدا کردن سوژهها و پسزمینههای مناسب کمک میکند. و باعث میشود موقعیتهایی که نمیتوانند به یک عکس خوب ختم شوند را راحتتر تشخیص دهید.
یا مثلا هر موبایلی یک جور فوکوس میکند و در فوکوس میماند. دانستن نکاتی مثل این درمورد گوشیتان، در هر موقعیتی میتواند مفید باشد.
۲- لنزتان را تمیز و بدون خش نگه دارید
اکثر ما گوشی موبایل را در جیب یا کیفمان نگه میداریم. و این یعنی امکان تمیز ماندن آن بسیار کم است. گردوخاک، کرکوپرز پارچه، اثر انگشت، چربی پوست و اشیای تیز، همگی میتوانند به عملکرد لنزتان آسیب بزنند.
برای جلوگیری از ایجاد خش روی لنز گوشی، آن را در یک جیب جداگانه یا قسمت جدا در کیف نگه دارید و نگذارید با اشیای تیزی مثل کلید در یک جا باشد.
برای تمیز نگه داشتن لنز، هر چند وقت یک بار آن را با یک دستمال پارچهای تمیز پاک کنید. حواستان باشد که پارچه جنس لطیفی داشته باشد و باعث ایجاد خش روی لنز نشود. دستمالهای مخصوص عینک برای تمیز کردن لنز بسیار مناسباند.
در صورت امکان، یک دستمال کوچک همراهتان داشته باشید تا قبل از عکاسی با موبایل، لنزش را پاک کنید.
۳- اپلیکیشن اولیهی دوربین را با یک گزینهی بهتر جایگزین کنید
همهی گوشیهای موبایل یک اپلیکیشن اولیه برای استفاده از دوربین دارند. استفاده از همین اپلیکیشن برای شروع کافیست. اما اگر -بعد از مدتی- خواستید سطح کارتان را کمی بالاتر ببرید، میتوانید این اپلیکیشن نصبشدهی اولیه را با یک گزینهی بهتر جایگزین کنید.
چند اپلیکیشن رایگان برای عکاسی بهتر با موبایل:
برای کنترل کامل:
– Open Camera | نصب از گوگل پلی
– Camera MX | نصب از گوگل پلی
– Footej Camera | نصب از گوگل پلی
– VSCO | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور
برای سلفی و عکس با فیلتر و استیکر:
– Cymera | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور
– Candy Camera | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور
– Camera360 | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور
۴- استفاده از تنظیمات دستی را یاد بگیرید
اپلیکیشنهایی که بالاتر معرفی کردم، امکان تغییر دستی بسیاری از تنظیمات دوربین را به شما میدهند. اگر قصد یادگیری حرفهایتر عکاسی را دارید یا اگر میخواهید یک قدم از بقیه جلوتر باشید و عکسهایتان را واقعا بسازید، از این تنظیمات استفاده کنید.
دوربینها هرچهقدر هم که پیشرفت کنند، قادر به دیدن صحنه مثل یک عکاس نخواهند بود. و بهخصوص در موقعیتهای خاص، باید به آنها بگویید که دقیقا چه میخواهید. زبان دوربین، همین تنظیمات دستیست.
مهمترین بخش از این تنظیمات، نوردهی عکس (Exposure) است که میتوانید از طریق این راهنما یادش بگیرید…
۵- از زوم دیجیتال استفاده نکنید
در دنیای عکاسی دو نوع زوم داریم؛ زوم اپتیکال (Optical) و زوم دیجیتال. دوربینهای حرفهای فقط زوم اپتیکال دارند؛ اما بعضی دوربینهای کامپکت از هر دو نوع استفاده میکنند. اکثر گوشیهای همراه فقط زوم دیجیتال دارند.
زوم اپتیکال تغییر خاصی در کیفیت عکس ایجاد نمیکند. ولی زوم دیجیتال همه چیز را به هم میریزد و نتیجهای بیکیفیت -و اکثر اوقات غیر قابل قبول- تحویل میدهد.
برای دیدن تاثیر این زوم در کیفیت -بدون اینکه جایتان را تغییر دهید- از یک صحنه سه بار با موبایلتان عکس بگیرید؛ یک بار بدون زوم، یک بار با حداکثر زوم ممکن و یک بار هم با مقدار زومی بین این دو حالت. تفاوت کیفیت عکسها کاملا به چشمتان خواهد آمد.
خلاصهی قضیه این است که اگر عکسهای باکیفیتی میخواهید، از زوم دیجیتال دوربین گوشیتان دوری کنید.
۶- حواستان به نور و سایهها باشد
این نکته هم به عکاسی با موبایل محدود نمیشود. شناخت نور و توانایی استفادهی درست از آن، یکی از اصلیترین مهارتهای مورد نیاز برای هر عکاسیست. البته خیلیها در توجه به نور، سایهها را از یاد میبرند. سعی کنید از این دسته نباشید و از نور و سایهها به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
چند نکتهی ابتدایی درمورد نور هنگام عکاسی با موبایل:
اول: اگر حوالی ظهر و زیر نور مستقیم خورشید عکاسی میکنید، حتما از سایهها استفاده کنید. اگر میخواهید نور ملایم و نرمی داشته باشید که عملا سایههای شدید را حذف میکند، حوالی طلوع یا غروب خورشید یا در هوای ابری عکاسی کنید.
دوم: وقتی در فضای باز و زیر نور خورشید یا در نور کم با یک منبع نور مثل لامپ عکاسی میکنید، باید به دامنهی دینامیک (Dynamic Range) توجه داشته باشید. دامنهی دینامیک، فاصلهی میزان نور در روشنترین بخش عکس تا تاریکترین بخش آن است. هر دوربینی توانایی ثبت دامنهی دینامیک مشخصی را دارد. و از آنجایی که این دامنه در موقعیتهایی که مثال زدم بزرگ است، ثبت کامل آن برای دوربین موبایل امکان ندارد.
در موقعیتهای اینچنینی باید کادرتان را با دقت ببندید، به سوژهی اصلی عکس توجه کنید و تصمیم بگیرید که میخواهید بخشی از عکستان به سمت سفیدی مطلق برود و زیادی نور ببیند یا به سمت سیاهی مطلق برود و کم نور ببیند.
البته گاهی اوقات، تغییر کادر یا موقعیت سوژهی اصلی میتواند برای رسیدن به عکس ایدهآل کافی باشد. مثلا طوری که منبع نور یا بخشی از تصویر که کاملا در تاریکی فرو رفته، از کادر خارج شوند. گاهی اوقات هم میشود از این موقعیتها برای ساختن عکسهای سیاه و سفید فوقالعادهای استفاده کرد.
ضمنا بعضی اپلیکیشنها حالت HDR هم دارند که دقیقا برای چنین موقعیتهایی ساخته شده. اما این نوع عکسها به ندرت طبیعی به نظر میرسند و عکاسان حرفهای معمولا تلاش میکنند از آنها دوری کنند.
سوم: وقتی در فضای بسته و زیر نور لامپ اتاق دارید از یک نفر پرتره میگیرید، گاهی اوقات با سایههای سیاهی دور چشمها و روی صورت او مواجه خواهید شد. راهحل این قضیه، این است که سعی کنید سوژهتان نسبت به منبع نور عقبتر باشد و صورتش را کمی به سمت بالا بگیرد. در این حالت، نور بیشتری روی صورت او میافتد و عکس بهتری به دست میآید.
چهارم: سعی کنید از موقعیتی که منبع نور دقیقا پشت سر سوژه قرار دارد، اجتناب کنید. مگر اینکه به دنبال ثبت سایهی سوژه در مقابل یک پسزمینهی روشن باشید. این حالت از نور، برای گرفتن عکسهای عادی با گوشی موبایل مناسب نیست.
اگر با چنین موقعیتی مواجه شدید، از سوژه بخواهید کمی بچرخد یا تغییر مکان دهد تا منبع نور از یک طرف به او بتابد.
پنجم: اگر روز است و بیرون روشن است و دارید در محیط بسته با موبایلتان عکس میگیرید، از پنجرهها به عنوان منبع نور استفاده کنید. فقط مورد قبل را به یاد داشته باشید و سوژه را کنار پنجره قرار دهید و نه پشت به آن.
هرچهقدر که بیشتر عکس بگیرید، روشهای بیشتری برای استفاده از نور در موقعیتهای مختلف یاد خواهید گرفت.
۷- موقعیتهای مناسب برای استفاده از فلش را یاد بگیرید
فلش دوربین موبایل را در حالت اتوماتیک رها نکنید. تصمیم بگیرید که کجا میخواهید از فلش استفاده کنید. توصیهی عمومی این است که همیشه سعی کنید کارتان را با نور طبیعی و موجود در محیط راه بیندازید. اما هر وقت مجبور شدید و راه دیگری پیدا نکردید، میتوانید از فلش یا نور ثابت گوشیتان هم استفاده کنید. فقط باید منتظر چشمهای قرمز و حالت مصنوعی عکستان هم باشید.
۸- اصول اولیهی ترکیببندی را یاد بگیرید
در کنار شناخت نور و استفادهی درست از آن، ترکیببندی (Composition) هم بخش بسیار مهمی از عکاسیست. اگر میخواهید عکسهای خوبی بگیرید، باید به کادری که میبندید، رنگها و خطوط و شکلهای موجود در آن، محل قرار گرفتن سوژه و… توجه داشته باشید.
ترکیببندی چیزی نیست که بشود در چند روز یا چند هفته قوانینش را یاد گرفت و بعد تا آخر عمر به همان قوانین اتکا کرد. بلکه باید اصول اولیهاش (مثلا قانون یکسوم) را یاد گرفت و بعد همیشه و از یک عکس به عکس دیگر درمورد اینکه کدام قوانین اینجا صادقاند و کدامیک قابل شکستن، تصمیم گرفت.
ترکیببندی -بیش از هر چیز دیگر- به دید عکاس بستگی دارد. پس سعی کنید دید عکاسیتان را در طول زمان بسازید.
ضمنا برای دیدن پستهایی که در این مورد نوشتهام، برچسب ترکیببندی در عکاسیترکیببندی در عکاسی را ببینید.
۹- به فوکوس دوربین توجه کنید
اگر نوردهی عکستان کاملا درست باشد و ترکیببندی خوبی هم داشته باشید اما سوژهی عکس شفاف و واضح نباشد، به احتمال زیاد عکس خوبی نگرفتهاید. اکثر گوشیها اجازهی مشخص کردن نقطهی فوکوس با لمس صفحهی گوشی را میدهند. حتما نقطهی فوکوس را خودتان مشخص کنید و حواستان به تغییر خودکار آن توسط گوشی باشد.
نشانهی این که فوکوس واقعا انجام شده یا نه، در گوشیهای مختلف با هم متفاوت است. (مثلا سبز شدن مربع یا دایرهی فوکوس) شما باید این نشانه را بدانید تا قبل از گرفتن عکس، از درست بودن فوکوس مطمئن شوید.
اما نقطهی فوکوس باید کجا باشد؟
– در عکاسی منظره: روی دورترین چیزی که در صحنه میبینید (بینهایت)
– در عکاسی پرتره: روی چشمان سوژه
– باقی مواقع: روی سوژهی اصلی عکس (اگر سوژهتان متحرک بود و دیدید گوشی نقطهی فوکوس را نگه نمیدارد، میتوانید روی نزدیکترین چیز ثابت به آن فوکوس کنید.)
۱۰- زیاد عکس بگیرید
تا همینجای کار دیدیم که اتفاقات مختلفی میتوانند یک عکس را خراب کنند. پس سعی کنید از هر سوژهای چند عکس بگیرید. بهخصوص چون بعضی از این اشکالات در صفحهی نمایش گوشی زیاد جدی به نظر نمیرسند ولی اگر بخواهید بعدا از آنها استفاده کنید، به مشکل برخواهید خورد.
زیاد عکس بگیرید ولی در اولین فرصت آنها را مرتب کنید و فایلهای اضافه را دور بریزید.
۱۱- با عکسهایتان یک داستان روایت کنید
وقتی یک عکس یا مجموعهعکس میبینید که دارند یک داستان خاص را روایت میکنند، اول به چه چیز دقت میکنید؟ به درست بودن نورسنجی و ترکیببندی و فوکوس یا به داستان؟
واقعیت این است که اگر تمام مسائل تکنیکال را هم رعایت کنید، معمولا میشود عکسهای موبایلی را از عکسهای گرفتهشده با دوربین دیاسالآر تشخیص داد. در نتیجه اگر درمورد یادگیری عکاسی و پیدا کردن مخاطب برای عکسهایتان جدی هستید، علاوه بر مسائل تکنیکال باید روی جنبهی روایی عکسهایتان هم کار کنید.
سعی کنید با عکسهایتان، تخیل مخاطب را به کار بیندازید.
۱۲- ادیت عکس را یاد بگیرید
برای رسیدن به عکسهای ادیتشده، سه راه کلی دارید.
اول: از اپلیکیشنهایی استفاده کنید که قبل از گرفتن عکس، اجازهی اعمال فیلترهای مختلف را به شما میدهند.
دوم: بعد از گرفتن عکس، آن را با اپلیکیشنهای ادیت عکس روی موبایلتان ادیت کنید.
سوم: عکسهایتان را از روی گوشی به کامپیوتر منتقل کنید و با نرمافزارهای کامپیوتری ادیتشان کنید.
راه اول بیشتر به درد عکاسان تفریحی میخورد. راه دوم، برای کسانیست که عکسها را روی گوش نگه میدارند و تنها استفادهشان از آنها، انتشارشان در اینستاگرام است. راه سوم هم بیشتر به درد کسانی میخورد که میخواهند در آینده دوربین بخرند و کار عکاسی را جدیتر دنبال کنند. یادگیری ادیت برای این افراد، یک ضرورت است. و هرچه زودتر یادش بگیرند، جلوتر خواهند بود.
بهترین اپلیکیشنهای رایگان ادیت عکس روی موبایل:
– Snapseed | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور (کاملترینها)
– Adobe Photoshop Express | نصب از گوگل پلی – نصب ازاپ استور (کاملترینها)
– Adobe Photoshop Lightroom CC | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور (کاملترینها)
– VSCO | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور (بهترین برای فیلترهای خاص)
– Adobe Photoshop Fix | نصب از گوگل پلی – نصب از اپ استور (بهترین برای ادیت پرتره)
علاوه بر اینها، سیستم ادیت خود اینستاگرام هم این روزها خیلی قوی شده و میتواند برای ادیت عکسها به دردتان بخورد.
بهترین نرمافزارهای ادیت عکس روی کامپیوتر:
– Adobe LightRoom
– Adobe PhotoShop
۱۳- موقع انتخاب گوشی بعدی، به عملکرد دوربین اولویت بدهید
اگر موبایلتان سالم و است و فقط به عکاسی فکر میکنید -با توجه به قیمت یک گوشی خوب- بهتر است یک دوربین بخرید. اما اگر به عکاسی علاقهمندید و قرار است به زودی گوشیتان را عوض کنید، به امکانات عکاسی گزینههای مورد نظرتان فکر کنید.
به کیفیت دوربین و حداکثر رزولوشن عکسها، داشتن چند لنز و امکان زوم اپتیکال و امکان عکاسی با فرمت خام دقت کنید. مورد آحر، کارتان در ادیت را بسیار جذابتر خواهد کرد و دستتان را هم بازتر.
دوربین گوشیهای پیکسل از گوگل و آیفون از اپل نسبت به باقی برندها بهتر است. اما با توجه به بودجهای که دارید، میتوانید از بین گوشیهای سامسونگ، ایسوس و هوآوی و… هم گوشیهای باکیفیتی با دوربینهای خوب پیدا کنید.
همین ۱۳ نکته در قالب یک ویدئو:
ARVE Error: src mismatchprovider: youtube
url: https://youtu.be/C-vWAbt_dVY
src in org: https://www.youtube-nocookie.com/embed/C-vWAbt_dVY?feature=oembed&width=840&height=1000&discover=0
src in mod: https://www.youtube-nocookie.com/embed/C-vWAbt_dVY?width=840&height=1000&discover=0
src gen org: https://www.youtube-nocookie.com/embed/C-vWAbt_dVY
چند نکته برای انتشار عکسها در شبکههای اجتماعی:
۱- کیفیت اولیهی عکس را چک کنید / به قصد شبکههای اجتماعی عکس بگیرید
قبل از انتشار، از میزان نور مناسب در عکس و واضح بودن آن (فوکوس) و ترکیببندی درستش مطمئن شوید. اگر از این موارد راضی نبودید، ببینید با ادیت عکس امکان رفع کردنشان را دارید یا نه.
موقع گرفتن عکسها به محل احتمالی انتشارشان هم فکر کنید. این نکته میتواند روی سوژهی عکس، جهت عکس و مواردی مثل این تاثیر داشته باشد. مثلا اگر قرار است عکسی را در اینستاگرام استوری کنید، دوربین را از همان اول عمودی بگیرید که موقع انتشار تمام صفحه را پر کند.
۲- عکستان را ادیت کنید
نکتهی دوازدهم در بخش قبل را ببینید. کنتراست عکس را تغییر دهید و فیلترهای مختلف را امتحان کنید. اگر اندازهی سوژه در کادر کوچک است یا ترکیببندیتان کاملا درست نیست، به کراپ کردن عکس فکر کنید.
در این مرحله میتوانید یک تم خاص را روی تمام عکسهایتان پیاده کنید تا پروفایل جذابتری داشته باشید. مثلا رنگ غالب یک ردیف سهتایی از عکسها در اینستاگرام را یکسان در نظر بگیرید. یا یک واترمارک خاص روی همهی عکسها بگذارید و…
۳- به معنای عکس دقت کنید
اگر به نکتهی یازدهم از بخش قبل توجه کردهاید و سعی دارید با عکستان داستان خاصی را روایت کنید، قبل از انتشارش آن را به چند نفر نشان دهید و از واضح بودن داستان عکس مطمئن شوید. طبیعتا برداشتهای شخصی مختلفی از یک عکس امکانپذیرند. اما باید اینکه عکستان افراد را کنجکاو میکند تا به این برداشت شخصی برسند یا نه را چک کنید.
۴- خودتان عکس را کوچک کنید
هرکدام از شبکههای اجتماعی، سیستم خاص خودشان را برای فشرده کردن عکسها دارند. چون نمیخواهند روزانه چند میلیون عکس چندده مگابایتی سرورهایشان را پر کند. تا اینجای قضیه چندان مهم نیست. مهم این است که این فشرده شدن میتواند تاثیر منفی زیادی روی بعضی عکسها داشته باشد.
اگر میخواهید از این اتفاق جلوگیری کنید، باید:
اول- اندازهی مناسب عکس برای هرکدام از شبکههای اجتماعی را بدانید. (راهنمای اندازهی عکسها در شبکههای اجتماعی)
دوم- خودتان عکسهایتان را قبل از انتشار با -حداکثر کیفیت- کوچک کنید. (راهنمای کوچک کردن عکسها)
۵- به کامنتهای منفی، زیادی اهمیت ندهید
همیشه امکان پیدا شدن چند نفر وجود دارد که زیر عکسهایتان کامنت منفی بگذارند. بهخصوص در ابتدای کار، سعی کنید به این کامنتها اهمیت ندهید. فقط به مسیر خودتان فکر کنید و اینکه چهقدر پیشرفت کردهاید و چهقدر بهتر خواهید شد.
نوبت شما
اگر فکر میکنید نکتهی خاصی را جا انداختهام، همین پایین کامنت بگذارید.
این پست را با دیگران هم به اشتراک بگذارید تا همگی بتوانیم عکسهای بهتری بگیریم.
کلاس خصوصی و آنلاین عکاسی دیجیتال
حامد
من یه نویسنده، عکاس، ویدئوگرافر و پادکسترم که عاشق خلق محتوای بکر و تازهست. اگه دوست دارید بیشتر درموردم بدونید، صفحهی دربارهی من رو ببینید. اما اگه دوست دارید باهم رفیق بشیم، تو شبکهی اجتماعی موردعلاقهتون یا از طریق اعلانهای مرورگر دنبالم کنید، محتوا رو ببینید و نظرتونو بگید که بیشتر گپ بزنیم.
تا دفعهی بعد، عزت زیاد!
پستهای مرتبط
برای کاهش استرس عکاسی کنید!
این پست را بخوانید تا ببینید عکاسی چهطور میتواند به کاهش حجم استرس و حفظ سلامت روان کمک کند؛ فارغ از اینکه با گوشی عکس میگیرید یا با دوربین و ابزارهای جانبی دیگر.
معرفی یک عکاس: ویلیام یوجین اسمیت
هر کسی که بخواهد با عکسهایش راوی یک داستان باشد و در حوزهی عکاسی خبری یا مستند کار کند، باید ویلیام یوجین اسمیت را به عنوان یک الگو بشناسد.
مجموعه عکس: پرسه در مه [آپدیتشده]
عکسهایی که در ادامه میبینید، حین جنگل/کوهنوردی در دو سال مختلف و در دو روستای مختلف گرفته شدهاند. هردو روستا از توابع شهرستان علیآباد کتول هستند. اولی چلی سفلی و دومی خاک پیرزن نام دارند. اسم مجموعه را هم گذاشتهام پرسه در مه.